روشهای جستجو

سلام دوستان امروز میخوام روشهای جستجو رو براتون پست کنم امیدوارم مورد توجه شما قرار بگیره /  

جستجو و بازیابی اطلاعات یکی از مقوله های اساسی علم اطلاع رسانی و از مهمترین عرصه های پژوهش و سنجش کارایی نظامهای اطلاع رسانی به شمار می رود . در این میان ظهور شیکه اینترنت به عنوان یک محیط جدید اطلاعاتی فرایند جستجو و بازیابی اطلاعات را با تحولات و پیچیدگیهای شگرفی روبرو ساخته است . به عبارت دیگر بازیابی اطلاعات وارد عرصه جدیدی شده است که روشها ، استراتژیها و مسائل و مشکلات خاص خود را دارد .

بنابراین گستردگی انواع منابع اطلاعاتی و تنوع رسانه ها و ابزارهای ارتباطی نوین ، ضرورت تعریف و تبیین راهبردها و روشهای نوینی را برای جستجو و بازیابی اطلاعات در این محیط جدید موجب گشته است .

برای جستجو و بازیابی منابع و اطلاعات موجود در شبکه جهانی اینترنت به طور کلی دو راه عمده وجود دارد که در این نوشته به هر کدام از آنها اشاره می شود .

*****************************

1ـ چنانچه کاربر نشانی سایت مورد نظر خود را در اختیار دارد .

وقتی که کاربر نشانی و بی صفحه یا مدرک مورد نظر خود را در اختیار داشته باشد در این صورت می تواند با وارد کردن نشانی در کادر جستجوی هر کدام از مرورگرهای اینترنت و سپس بازدن کلید Enter و یا کلیک کردن بر روی گزینه (search) به جستجوی اطلاعات در شبکه اینترنت بپردازد . در این صورت ، خود مرورگر با دنبال کردن نشانی مورد نظر با رایانه سرویس دهنده که مدرک دلخواه را در حافظه خود ذخیره نموده ، ارتباط برقرار کرده و سپس اطلاعات مورد نظر را به رایانه کاربر انتقال می دهد . مثلاً با وارد کردن نشانی سایت کتابخانه کنگره امریکا : (www . loc . gov) در کادر جستجوی مرورگر اینترنت ، و سپس با فشار دادن کلید Enter و یا با کلیک بر روی گزینه (search) صفحه خانگی (Home Page) کتابخانه کنگره امریکا بر روی صفحه رایانه ظاهر می شود . گفتنی است که در این روش چنانچه حتی یک حرف یا نوشته در نشانی مربوطه درست وارد نشود ، مطلقاً چیزی بازیابی خواهد شد .

2ـ چنانچه کاربر نشانی سایت مورد نظر خود را در اختیار ندارد .

امروزه با توجه به گستردگی و تنوع و همچنین افزایش سرسام آور سایتها در اینترنت یافتن اطلاعات مورد نظر بدون ابزارهای مخصوص جستجو ، امری مشکل و یا تا حدودی غیر ممکن می باشد . بنابراین چنانچه کاربر نشانی سایت مورد نظر خود را در اختیار نداشته باشد ، می تواند صفحه ها و مدارک مورد نیاز خود را با وارد کردن کلید واژه یا عبارت مورد نظر در یکی از نرم افزارهای جستجو که اصطلاحاً موتور جستجو search Engine نامیده می شوند بازیابی نماید . به زبان دیگر دسترسی به اطلاعات موجود در شبکه اینترنت معمولاً به دو صورت مستقیم یا غیر مستقیم انجام می گردد . در روش مستقیم جستجوگر آدرس سایت مورد نظر خود را می داند و با درج آن در محل مخصوص مرورگر اینترنت ، مستقیماً وارد سایت مورد نظر خود شده و منابع مورد نیاز خود را بدست می آورد . اما در حالت غیر مستقیم یا با واسطه جوینده یا کاربر نشانی سایت مورد نظر خود را نمی داند بلکه خواستار همه سایتهایی است که بتواند اطلاعات مورد نیاز وی را ارائه نماید . حال برای روشن شدن مطلب شبکه اینترنت را به یک کتابخانه بزرگ و سایتهای موجود در این شبکه را به کتابهای این کتابخانه عظیم تشبیه می کنیم . در این حالت جستجوی مستقیم مانند آن می باشد که نشانی کتابی را که حاوی اطلاعات مورد نظر ماست در قفسه کتابخانه بدانیم مثل شماره رده بندی دیویی یا کنگره ، در چنین حالتی ما می توانیم کتاب مورد نظر خود را با توجه به آن شماره از قفسه کتابخانه پیدا نماییم . اما جستجوی با واسطه یا غیر مستقیم در این مثال مانند آن است که جوینده بخواهد از طریق برگه دانهای کتابخانه به کتابهای مورد نظر دسترسی

پیدا کند . در این حالت به ویژه در مواردی که جستجوی موضوعی مدنظر است ، جوینده به وسیله ابزار برگه دان ، فهرست و نشانی کتابهای مورد نظر خود را پیدا کرده و سپس به سراغ کتابهای خود در قفسه کتابخانه می رود . موتورهای جستجوی اینترنت نیز ابزارهایی شبیه برگه دان کتابخانه می باشد که جستجو گران را به منابع و اطلاعات مورد نیاز خود راهنمایی می کنند . موتورهای جستجو ابزارهای نرم افزاری محیط وب هستند که برای کاوش انواع منابع اطلاعاتی موجود در اینترنت طراحی شده اند .

به کمک این ابزارها و از طریق کلید واژه ، عبارت و سایر قابلیتها می توان به جستجوی اطلاعات در اینترنت پرداخت . هر یک از موتورهای جستجو ویژگیها ، امکانات و قابلیتهای کاوش خاص خود را دارا می باشد لذا سعی کنید برای رسیدن به نتایج مطلوب در امر جستجو بیش از یک موتور جستجو را کاوش کنید . در هر کدام از موتورهای جستجو امکاناتی برای جستجوی ساده و پیشرفته وجود دارد . در بخش جستجوی ساده (simple search) هر یک از موتورهای جستجو معمولاً خانه یا کادری وجود دارد که می توان با وارد کردن کلید واژه یا موضوع مورد نظر در آن به جستجو پرداخت . برای مثال با وارد کردن موضوع مورد نظر در کادر جستجوی هر کدام از موتورهای جستجو نظیر گوگل ، التاوسیتا یاهو و غیره و سپس با فشار کلید Enter موتور جستجو فعال شده و پس از یافتن نشانی سایتهای که اطلاعاتی دریاره موضوعی مورد نظر دارند نشانی آنها را به ترتیب میزان ربط آنها با عبارت جستجو ، روی صفحه ظاهر می نمایند . در این صورت جستجوگر می تواند با مرور اطلاعات بازیابی شده که همراه با نشانی سایت ارائه شده است ، سایتها مرتبط را شناسایی نموده و سپس با اشاره ماوس روی آنها ، خود سایت مربوطه را که اطلاعات مورد نظر را دارد بازیابی نماید . اما در بخش جستجوی پیشرفته که با واژه هایی مثل (Advancad search) یا (Power search) و یا علایمی دیگر مشخص شده اند می توان جستجوهای دقیق و مرتبطی را انجام دارد . استفاده از روشهای جستجوی پیشرفته به این دلیل اهمیت دارد که نتایج بدست آمده در جستجوهای ساده معمولاً بسیار زیاد و تا انداره ای غیر مرتبط با موضوع مورد نیاز است . از این رو برای رسیدن به جستجوی دقیق و بازیابی منابع مرتبط با موضوع مورد نظر تا حد امکان از صفحه یا حالت جستجوی پیشرفته استفاده نمایید . یکی دیگر از امکانات جستجوی دقیقتر استفاده از عملگرهای بولی (AND , OR , NOT ,) می باشد . لذا برای دقیقتر کردن کاوش خود عملگرهای بولی را در عبارت جستجوی خود وارد کنید . امروزه بیشتر موتورهای جستجو امکان کاوش از طریق عملگرهای بولی را در اختیار کاربر قرار می دهند . این امکان یکی از برجسته ترین و مهمترین قابلیتهای موتورهای جستجو به شمار می روند . این عملگرها به منظور ترکیب واژه های مورد کاوش استفاده می شوند و بسته به کاربرد هر یک ، نتایج کاوش را محدود و یا گسترده می نمایند .

رهنمودهایی برای جستجوی موفق در موتورهای جستجو

جستجو در شبکه اینترنت آسان ، اما یافتن اطلاعات مفید و مناسب دشوار است . با وجود قابلیتهایی که موتورهای جستجو در امر بازیابی اطلاعات دارند انجام فرایند جستجو در آنها نیز نیازمند رعایت اصول و نکته هایی است و به مهارتهای خاصی در امر جستجو نیاز است که بدون توجه توجه به آنها انجام عمل جستجوی موفق تقریباً امکان ناپذیر و در بعضی موارد حتی ناممکن می باشد لذا در اینجا اصول و رهنمودهایی برای جستجوی موفق و مفید در موتورهای جستجو ارائه می گردد .

1ـ امروزه بیشتر ابزارهای جستجو در اینترنت برای معرفی امکانات و خدمات خود دارای راهنما های کمکی می باشند که جستجوگر را راهنمایی می کنند . این راهنماها با واژهایی چون (Help) یا (search help) در صفحه نخست موتور جستجو مشخص شده اند . این راهنماها در واقع واسط کاربر هر موتور جستجو می باشند لذا برای آشنایی با نحوه جستجو و بدست آوردن اطلاعات بیشتر در مورد خدمات ، و امکانات موتورهای جستجو نظیر اصول کلی کاوش ، عملگرهای بولی و محدود کننده ها می توانید به این راهنماها مراجعه کرده و از آنها برای انجام فرایند جستجو کمک بگیرید .

2ـ همانطور که اشاره شد برای دقیقتر کردن جستجو و همچنین محدود و یا گسترده کردن دامنة جستجوی خود از عملگرهای بولی (AND , OR , NOT) استفاده نمایند . این عملگرها بسته به کابرد هر یک دامنه جستجو را محدود و یا گسترده می نمایند . مثلاً اگر عبارت جستجوی (Football OR AND box) را به کار ببرید موتور جستجو به دنبال صفحاتی می گردد که حاوی هر دو کلمة فوتبال و بوکس باشد . و یا اگر عبارت جستجوی (Football OR box) را به کار ببرید موتور جستجو تمام صفحاتی را که حاوی یکی از این کلمات و یا هر دوی آنهاست را به عنوان نتیجه به شما تحویل می دهد . هر چه تعداد کلمات کلیدی بیشتری به وسیله عملگر . OR در عبارت جستجو به کاررود

نتایج حاصله دقت کمتری ولی حجم بیشتری خواهد داشت . همچنین اگر عبارت (Football Not box) را مورد استفاده قرار بدهید . موتور جستجو فقط صفحاتی را بازیابی می کند که حاوی کلمة فوتبال و فاقد کلمة بوکس باشد . در صورت استفاده از عملگر Not نتایج حاصله دارای حجم کمتری بوده ولی دقت بیشتری خواهد داشت .

3ـ در هنگام جستجو در موتور کاوش از کلمات کلیدی و درست استفاده کنید . به عبارت دیگر وقتی عبارت جستجوی خود را تهیه می کنید در آن عبارت یک یا چند کلمه کلیدی به کار ببرید.هر چه تعداد کلمات کلیدی در عبارت جستجو بیشتر باشد نتایج بهتری خواهید گرفت . لذا تا آنجا که می توانید از کلمات کلیدی استفاده کنید .کلمات کلیدی که در یک عبارت جستجو به کار می برید با نمایه ها یا فهرست راهنمای صفحات در دسترس موتور جستجو مقایسه می شوند لذا از به کار بردن تعداد زیاد کلمات کلیدی در عبارت جستجو هراس نداشته باشید .

4ـ در املای کلمة مورد جستجو دقت کنید و سعی نمایید که انواع مختلف املای واژه با اصطلاح را جستجو نمایید . اگر املای دقیق کلمات را نمی دانید از کاراکترهای عمومی استفاده کنید . در بسیار از موتور های جستجو می توانید برای یافتن اطلاعات در مورد کلماتی که از املای آنها مطمئن نیستند از کاراکترهای عمومی استفاده نمایید . در بیشتر موارد می توانید کاراکتر * را به جای حروفی که در مورد آنها شک و تردید دارید قرار دهید .

5ـ برای رسیدن به نتایج بهتر در جستجو از واژه ها و اصطلاحات اخص استفاده کنید . هر چه واژه جستجو اخص تر باشد جستجوی شما دقیقتر بوده و به نتایج بهتر و دقیقتری دست خواهید یافت . برای مثال اگر به دنبال اطلاعاتی درباره یک پایگاه اطلاعاتی در حوزه کتابداری و اطلاع رسانی مثل هستید به جای استفاده ار عبارت library And intormation science data base نام خاص پایگاه اطلاعاتی مثلاً (lisa) را برای جستجوی خود استفاده نمایید .

6ـ از متردافهای مختلف واژه مورد نظر استفاده نمایید . به یاد داشته باشید که شما معمولاً در جستجوی یک واژه نیستند بلکه در جستجوی یک مفهوم و موضوع می باشید . پس برای رسیدن به نتایج بهتر در امر جستجو از مترادفهای واژه مورد جستجو استفاده کنید . برای مثال واژه های (Electronic journals) و (Electronic magazine) همگی مفهوم مجلات الکترونیکی را بیان می کنند و استفاده از هر کدام از آنها می تواند در امر جستجو به شما کمک نماید تا نتایج بهتری را بدست آورید .

7ـ برای رسیدن به نتایج مطلوب و مفید از صفحه یا حالت جستجوی پیشرفته (Advanced search) استفاده کنید .

8ـ از آنجا که هر یک از موتورهای جستجوی اینترنت دارای مجموعه ای از امکانات و قابلیتهای کاوش خاص خود می باشند . برای رسیدن به نتایج مطلوب در امر جستجو بیش از یک موتور کاوش را جستجو کنید .

9ـ برای انجام جستجو در موتورهای کاوش همچنین می توانید از قسمت (web Directory) که معمولاً در صفحه نخست موتورهای جستجو مشخص شده اند استفاده نمایید . در این قسمت رده های موضوعی مختلفی برای دسترسی به اطلاعات مشخص شده اند که در صورت کلیک بر روی هر کدام از آنها می توان به مقوله ها و موضوعات فرعی مرتبط با آنها دسترسی پیدا کرد . مثلاً در قسمت (web Directory) موتور جستجوی گوگل (google) تعداد 16 مقوله و رده اصلی و پایه موضوعی نظیر Reference - computers and internet و غیره فهرست شده اند که جستجو گران می توانند با استفاده از آنها به مباحث و موضوعات مورد نظر خود دسترسی پیدا کنند . فرضاً در موتور جستجوی گوگل در صورت انتخاب رده موضوعی (Reference) گزینه ها و مقولات فرعی آن نظیر (libraries , Education , Maps) ظاهر می شوند که با کلیک بر روی گزینه (libraries) و سپس گزینه (library and information science) سایتهای مرتبط با حوزه کتابداری و اطلاع رسانی ظاهر می شوند .

                           نظر یادت نره دوست من